Tom IV Systemu Prawa Procesowego Cywilnego został poświęcony problematyce postępowania nieprocesowego. W 2021 r. ukazała się część 1 tego tomu pod redakcją naukową prof. Tadeusza Erecińskiego oraz prof. Kazimierza Lubińskiego prezentująca zagadnienia ogólne, które odróżniają postępowanie nieprocesowe od procesu.Zagadnienia szczegółowe obejmują postępowania ustanowione dla poszczególnych rodzajów spraw, które są rozpoznawane w trybie nieprocesowym, i zostaną zaprezentowane w kolejnych częściach tomu IV.
Poszczególne postępowania nieprocesowe zostały pogrupowane na podstawie kryterium przedmiotu sprawy. W części 2 pod redakcją naukową Piotra Rylskiego i Marcina Walasika przedstawiono postępowania w sprawach z zakresu prawa osobowego, prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli oraz prawa rzeczowego, przekazane do rozpoznania w postępowaniu nieprocesowym nie tylko na mocy Kodeksu postępowania cywilnego, lecz także innych szczególnych ustaw.
Autorzy omówili:- postępowania w sprawach o uznanie za zmarłego i o stwierdzenie zgonu;- postępowanie w sprawach z zakresu ubezwłasnowolnienia;- postępowanie w sprawach z zakresu prawa o aktach stanu cywilnego;- postępowanie w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, art. 560[2]–560[12] k.p.c.;- postępowania w sprawach małżeńskich;- postępowanie o podział majątku wspólnego małżonków;- postępowanie opiekuńcze;- postępowanie o przysposobienie;- postępowanie z zakresu opieki;- postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi;- postępowanie w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką;- postępowanie w sprawach dotyczących wykonywania kontaktów z dziećmi;- postępowanie z zakresu kurateli;- postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia;- postępowanie o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości rolnej przez samoistnego posiadacza;- postępowanie w sprawach o przepadek rzeczy;- postępowanie w sprawach zarządu związanego ze współwłasnością i użytkowaniem;- postępowanie o zniesienie współwłasności;- postępowanie o ustanowienie drogi koniecznej i służebności przesyłu;- postępowanie wieczystoksięgowe;- postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości.
Tom IV część 2 Systemu Prawa Procesowego Cywilnego jest opracowaniem zbiorowym przygotowanym przez autorów reprezentujących różne ośrodki naukowe i instytucje w Polsce.Przejrzysty układ, najwyższy poziom merytoryczny i edytorski dzieła z pewnością sprawią, że publikacja będzie stanowić nieocenioną pomoc przede wszystkim dla prawników praktyków: sędziów, referendarzy sądowych, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, kuratorów sądowych.